'लोकसत्ता कुतूहल पॉडकास्ट' मध्ये तुमचं स्वागत. आपल्या आजुबाजूला घडणाऱ्या अनेक गोष्टींविषयी आपल्याला
या वर्षांच्या सुरुवातीलाच महाराष्ट्राने धुळीचे वादळ अनुभवले. पाकिस्तानातून हे वादळ अरबी समुद्रामार्ग
पृथ्वीवर गेली कोटय़वधी वर्षे उत्क्रांतीचा प्रवाह सतत वाहतो आहे. त्यातूनच इथे जीवसृष्टीच्या रूपाने नि
दैनंदिन व्यवहारात ऊर्जेची गरज जसजशी वाढायला लागली तसतसे मानवाने अनेक नवनवीन ऊर्जास्रोत शोधून काढले.
निसर्गाने मानवाला लाकूड आणि मातीच्या साहाय्याने सुरक्षित निवारा दिला तर विज्ञानाने एक पाऊल पुढे टाकत
आज ज्या प्रदेशाला आपण भारतीय द्वीपकल्प म्हणतो तो फार प्राचीन काळी गोंडवनलँड नावाच्या महाखंडाचा भाग ह
मान्सूनच्या सुरुवातीला पावसाच्या चार-पाच प्रदीर्घ सरीनंतर होणारे काजव्यांचे आगमन पाहून आपणास रात्री
फार पूर्वी दक्षिण गोलार्धात गोंडवनलँड नावाचे महाखंड होते. पण हे गोंडवनलँड नाव आले कुठून? आणि त्या मह
काजव्यांच्या लुकलुकण्यामागे मोठे विज्ञान आहे. या कीटकाच्या शेपटीकडील शेवटच्या दोन घडय़ांच्या निमुळत्
पक्ष्यांचे पंख हे आकाशात भरारी घेण्यासाठीच असतात. वटवाघूळ हा सस्तन प्राणी असला तरी त्याचे पंख इतर पक
कोणतीही संकल्पना ही कानांनी ऐकून, डोळय़ांनी पाहून समजते त्यापेक्षाही प्रत्यक्ष कृती किंवा सहभागातून
अनेक प्राण्यांच्या शरीरात चुंबकत्व आढळते. कबुतरे, देवमासे, डॉल्फिन, मधमाशा; एवढेच काय पण; मानवी शरीर
एक आंतरसोपानीय प्रस्तर मुंबईच्या मलबार हिलच्या उतारावर सापडतो. त्यात बेडकाच्या एका छोटय़ाशा जातीचे ज
जीवाश्म खडकात आढळतात, म्हणून जीवाश्मांचा अभ्यास भूविज्ञानात करतात. पण जीवाश्म हे सजीवांचे अवशेष असल्
मानवाच्या ज्या कोणत्या समूहाने ती दगडाची आयुधे तयार केली होती, त्या समूहाची प्राचीनता किमान सात लाख
आसाममधील ‘मिसिंग’ या आदिवासी जमातीत १९६३ मध्ये जन्मलेल्या आणि वयाच्या सोळा-सतराव्या वर्षांपासून सातत
प्राचीन काळापासूनच चुंबक आणि त्याचे गुणधर्म याविषयी मानवाच्या मनात औत्सुक्य आहे. चुंबकाच्या आश्चर्यक
मानव हा निसर्गाचाच एक अविभाज्य घटक आणि त्याच्या लेखनकलेशी जोडला गेलेला भोजपत्र हा वृक्षसुद्धा निसर्ग
निसर्गाने माणसाला त्याच्या मनातील विचार नोंदवून ठेवण्यास भोजपत्राची पांढरी पातळ साल दिली. त्यावर लिख
जे शेवटचे हिमयुग होऊन गेले, त्यात सध्या हयात असणाऱ्या सस्तन प्राण्यांचे पूर्वज अस्तित्वात होते. त्या
नेहमी उत्तर दिशा दाखवणारे चुंबकसूचीचे टोक अचानक दक्षिण दिशा दाखवायला लागले तर? तुम्हाला ही एखाद्या प